Dr. Neil DeGrasse Tyson, NASA advisory Council member listens during a meeting of the council at the Rayburn Building on Capitol Hill. The NASA Advisory Council will be chaired by former Senator and Apollo astronaut Harrison H. "Jack" Schmitt. Former Apollo 11 astronaut Neil Armstrong joins Schmitt as one of the distinguished experts on the council, along with Gen. Lester L. Lyles, USAF (Ret.), former commander, Air Force Materiel Command, Wright-Patterson Air Force Base, Ohio, and Dr. Charles F. Kennel, director, Scripps Institute of Oceanography. Photo Credit: "NASA/Bill Ingalls"
Neil DeGrasse Tyson i popularyzacja nauki
Nauka to wprost niezmierzone zasoby wiedzy opisującej rzeczywistość, pogrupowane w system zagadnień. Dla przeciętnego zjadacza chleba dostępne jest z reguły jedynie maleńkie ziarenko z tego ogromnego korca wiedzy. Dobrze więc, że istnieją entuzjaści, którzy stawiają sobie za cel popularyzację osiągnięć nauki. Jeden z bardziej znanych na świecie to Neil DeGrasse Tyson.
Kim jest Neil DeGrasse Tyson?
Neil DeGrasse Tyson to urodzony w 1958 roku amerykański astronom. Jego zainteresowanie tą dziedziną nauki wiąże się z wycieczką do Planetarium Haydena w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku, w której uczestniczył jako dziewięcioletni chłopiec. Był to bodziec na tyle silny, że Neil DeGrasse Tyson zdecydował się podjąć studia na tym kierunku na Uniwersytecie w Cambridge. Po uzyskaniu doktoratu z astrofizyki został pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Princeton. Potem dołączył do zespołu Planetarium Hayden, gdzie po pewnym czasie został dyrektorem. W swoich badaniach koncentruje się głównie na problemach, związanych ze strukturą i ewolucją galaktyki. Naukę popularyzuje na wiele różnych sposobów. Nie ogranicza się jedynie – co w przypadku naukowca wydaje się najbardziej oczywiste – do tradycyjnych form pisanych. Często także występuje w radiu i telewizji.
Tyson jako dyrektor planetarium, dzięki któremu poświęcił się astronomii
W kilka lat po objęciu posady dyrektora w Planetarium Hayden Tyson nadzorował całkowitą przebudowę obiektu, który został ponownie otwarty w 2000 roku. Żywą dyskusję wywołała wówczas nowa wystawa, która w odmienny (od przyjętego do tej pory) sposób podzieliła ciała Układu Słonecznego. Otóż Pluton nie został sklasyfikowany z planetami, ale razem z obiektami pasa Kuipera, czyli obszarem układu słonecznego, podobnego do ogromnego pasa planetoid. Takie podejście Tysona do Układu Słonecznego na sześć lat przed decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej, uznającej Plutona za planetę karłowatą, przysporzyło mu wielu przeciwników, którzy zasypali go gniewnymi listami. Do tego doświadczenia Tyson odniósł się potem w książce pod tytułem The Pluto Files: The Rise and Fall of America’s Favorite Planet (Pliki Plutona: Powstanie i upadek ulubionej planety Ameryki). Sentymentalne przywiązanie Amerykanów do Plutona jako planety przypisywał w niej czynnikom kulturowym: została ona odkryta przez Amerykanina i za nazwę miała imię ulubionego psa z kreskówek.
Neil DeGrasse Tyson jako popularyzator nauki
Początki tej działalności wiążą się ze współpracą astronoma z popularnym magazynem astronomicznym StarDate wydawanym przez Uniwersytet Teksański, gdzie redagował kolumnę pytań i odpowiedzi. Materiał ten został potem wykorzystany w książkach Merlin’s Tour of the Universe (Wycieczka Merlina po Wszechświecie) i Just Visiting This Planet (Po prostu odwiedzam tę planetę).
Pisał też comiesięczne eseje dla magazynu Natural History. Niektóre z nich znalazły się potem w wydaniu książkowym.
Oprócz wielu książek i publikacji, związanych z astrofizyką, Tyson popularyzował wiedzę z bliskiej mu dziedziny w telewizji i radiu. Często występował w popularnych programach, takich jak The Daily Show z Jonem Stewartem i The Colbert Report. Jako gospodarz czteroodcinkowego serialu telewizyjnego Origins (Pochodzenie) mówił o pochodzeniu wszechświata, gwiazd, planet i życia. Prowadził cieszący się popularnością edukacyjny program telewizyjny o tematyce popularnonaukowej NOVA ScienceNow, nadawany przez amerykańską stację PBS. Od 2009 roku prowadzi cotygodniową audycję radiową StarTalk. W 2014 roku był gospodarzem serialu telewizyjnego Cosmos: A Spacetime Odyssey(Kosmos: Odyseja czasoprzestrzenna). W 2016 roku w animowanym filmie dla dzieci Ice Age: Collision Course (Epoka lodowcowa: Kurs kolizyjny) użyczył swojego głosu jednej z bohaterek – łasicy.
Tyson wielokrotnie występował też w filmach. Jako on sam wystąpił, użyczając głos, w jednym z odcinków Scooby-Doo and Guess Who?( Scooby Doo i… zgadnij kto?).
Jak widać, Neil DeGrasse Tyson odznaczył się zarówno jako popularyzator nauki w jej klasycznym ujęciu, ale także w wersji bardziej przystępnej i interesującej dla osób młodych, które swoje zainteresowanie nauką dopiero rozwijają.